Dit onderzoek bestaat uit een verzameling van inzichten uit expertinterviews en co-creatiesessies op het onderwerp CO2-vastlegging. De 2 rapporten bieden de Provincie Zuid-Holland inzicht in mogelijke handelingsperspectieven om economische groei te verwezenlijken van regionale clusters die bijdragen aan 90% netto broeikasgasreductie in 2040 in de EU, op weg naar ‘net zero’ emissies in het jaar 2050 en ‘net negative’ emissies daarna, door middel van CO2-verwijdering, CO2-hergebruik en CO2-opslag.
Maatschappelijk aanleiding
De aanleiding is, dat de Europese Unie begin 2024 een nationaal koolstofverwijderigsdoel en broeikasgasreductiedoel gaat bepalen voor het jaar 2040. De Nederlandse Rijksoverheid gaat dat in de loop van 2024 wettelijk implementeren in nationale doelen.
Aanleiding voor provinciale kennisontwikkeling
De urgentie om klimaatverandering tegen te gaan is hoog: de effecten van klimaatverandering zijn merkbaar. Dat betekent dat we onverminderd in moeten zetten op het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen, ook in Zuid-Holland. Wetenschappers geven echter aan dat dit niet genoeg is omdat de concentratie broeikasgassen te hoog is.
Voor de provincie Zuid-Holland biedt CO2-verwijdering economische kansen. Dit onderzoek laat zien dat de provincie voor Noordwest-Europa een centrale rol kan spelen waardoor er regionale kansen ontstaan voor nieuwe economische clusters die zich bezighouden met CO2-verwijdering. De opschaling van CO2-verwijdering die de komende 15 jaar noodzakelijk is gaat echter om zo veel miljarden kilo’s dat Zuid-Holland dit niet alleen kan.
Het zijn de bedrijven, kennisinstellingen en uitvinders die kansrijke technieken bedenken en leveren. Het is de Europese Unie die een raamwerk formuleert met toekomstige spelregels voor CO2- verwijdering zodat koolstofverwijderingstechnieken betrouwbaar worden en opgeschaald kunnen worden naar miljarden tonnen per jaar. Het is de overheid die belasting op broeikasgasuitstoot zal moeten gaan heffen, zodat de opbrengst ingezet kan worden om lucratieve koolstofmarkten te activeren die het verdienmodel voor CO2- verwijdering kunnen gaan leveren. Alleen als we de handen ineenslaan wordt deze opruimactie – die het eigenlijk is – een succes.
Resultaten
Het eerste rapport geeft een beschrijving van 18 technieken voor koolstofverwijdering en koolstofhergebruik, welke potentie hebben in de Provincie Zuid-Holland, beoordeeld op kosten, ontwikkelingsfase en mitigatiepotentieel. Het rapport linkt ook door naar bijna 100 relevante initiatieven van internationale en regionale start-ups, bedrijven en onderzoeksinstellingen, die allen de uitdaging aangegaan zijn een bijdrage te leveren aan de opgave om wereldwijd vele gigatonnen aan koolstofdioxide uit de atmosfeer te halen, wat een koolstofmarkt van vele miljarden Euro’s per jaar gaat worden via verkoop van carbon credits.
En het tweede en tevens eindrapport beschrijft 6 economische clusters die veel potentie hebben voor Zuid-Holland. Het betreft: CO2-netwerk, Chemie, Beton, Noordzee, Bos/ Biobased Bouwen en Veen. Elk cluster is rondom een opslagmedium gevormd, omdat de bedrijven rondom één cluster een eigen vergelijkbare focus, logica, set kansen en dilemma’s en/of gebied hebben.
Er is voor deze zes clusters gekozen, omdat de Provincie Zuid-Holland er de geografische ligging, de logistiek en de knowhow voor heeft en/of omdat het opslagmedium zelf in de provincie aanwezig is, zoals veenweide en de Noordzee. Dit maakt deze zes clusters in Zuid-Holland het meest kansrijk om op grote schaal CO2 uit de atmosfeer te verwijderen. Tevens levert de samenwerking van bedrijven binnen elk cluster economische kansen op die maximaal benut kunnen worden, met de juiste beleidsprikkels van zowel EU, Rijk, provincie als gemeentes.
Foto: Overhandiging eindrapport door Ton Jonker aan gedeputeerde Energie Berend Potjer (links) op het Festival van de Toekomst (26-09-2024)
Tijdens het Festival van de Toekomst spreken Marco van Steekelenburg (Provincie Zuid-Holland) en Kees de Gruiter (Underground forest) in New Business Radio over dit onderzoek. Dit is via deze link terug te luisteren.