Hoe zorgen we in de toekomst voor genoeg en duurzaam geproduceerd water, voedsel én energie? Wat betekent het om ruimte te maken voor energie voor voedselproductie en waterhuishouding? Wat betekent droogte eigenlijk voor energievoorziening? Zomaar drie vragen waarin water, voedsel en energie overlap met elkaar hebben. Het zijn problemen die we vaak proberen op te lossen met manieren die we al kennen: als waterprobleem, als energieprobleem of als voedselprobleem. Zuid-Holland ging op zoek naar slimme én simpele oplossingen waarbij water, voedsel en energie in samenhang bekeken worden. ’Nexus’ wordt dit ook wel genoemd.
In verschillende gebieden van Zuid-Holland zijn in samenwerking met Greenport West-Holland, samenwerkingsverband Groene Hart, onderzoeksprogramma SURF VerDuS en gemeente Den Haag vier toekomstdialogen georganiseerd. In deze dialogen is gezocht naar mogelijkheden om water-, voedsel- en energieprofessionals in de toekomst beter te laten samenwerken. We ontwikkelden zo dialoogvormen en het serious game ‘Vitaal Verknoopt’ en brachten goede voorbeelden samen in de nexus-innovatiewaaier. De resultaten werden gebundeld in het Inspiratiemagazine ‘Kiemen van een Verknoopte Toekomst waarin we signalen identificeerden voor de beleidsagenda van de provincie.
Met TNO is op basis daarvan een verdiepende verkenning gedaan naar een nexus-handelingsperspectief voor de provincie in het veenweidegebied en de glastuinbouw. Handelen naar dit perspectief vraagt veranderingen in politieke mechanismen (meer lange termijn) en organisatorische aanpassingen (meer samenwerking en geen ‘afrekencultuur’ op sectordoelstellingen). Daarnaast zijn geïntegreerde financiële stromen en aanpassingen in wet- en regelgeving nodig, net als een integrale kennisinfrastructuur, met stakeholders die diepte- en breedtekennis combineren. De provincie zet het nexusdenken door met ‘vliegwielsessies’ als onderdeel van een gebiedsgerichte aanpak.