Onderdeel van: Acht kansen voor mobiliteit Afbeelding: Elektrisch containerschip Alphenaar
Het overgrote deel van de voer- en vaartuigen in Zuid-Holland gebruikt nog fossiele brandstoffen. Dat veroorzaakt het broeikasgas CO2 en het schadelijke fijnstof en stikstof. De ambitie is om met grote stappen naar nul uitstoot te gaan. Schepen, auto’s, bussen, vrachtwagens, bestelwagens: die gaan allemaal vooruit op elektriciteit. En er komen nieuwe soorten kleine lichte voertuigen bij (Light Electric Vehicles- LEV). Voor goederen komen er zero-emissies zones in 2025. Overheden trekken deze transitie: Europese Unie, Rijk, provincies en gemeenten. Zij maken het beleid en geven zelf het goede voorbeeld met hun wagenparken. Zo wordt er hard gewerkt aan de laadinfrastuctuur, in het bijzonder voor bedrijven.
In stedelijke gebieden zien we twee belangrijke akkoorden:
- Voor het beleveren van winkels in stadskernen ligt er de Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek: dat moet vanaf 2025 met nul uitstoot.
- Voor bussen ligt er een landelijk Bestuursakkoord Zero Emissie. Daarin hebben de provincies afgesproken dat alle nieuwe OV-bussen vanaf 2025 nul uitstoot hebben en alle bestaande OV-bussen vanaf 2030 ook. In Nederland gaat dat om ongeveer 5.000 OV-bussen, waarvan naar schatting een derde in Zuid-Holland (inclusief Rotterdam en Haaglanden). Alle trams, metro’s en treinen in Zuid-Holland rijden al op (groene) stroom.
Voor de binnenvaart ligt de Green Deal Zeevaart en Binnenhavens voor. Doel van deze Deal is vanaf 2024 een reductie van CO2-uitstoot van minimaal 20% te bereiken ten opzichte van 2015 en een reductie van de emissie van milieuverontreinigende stoffen door de binnenvaart met 10% ten opzichte van 2015.
Ontwikkel stadslogistieke hubs & zero emissie zones
Stadsdistributiecentra of (stads)logistieke hubs zijn verzamelplaatsen aan de rand van de stad waar leveranciers hun spullen met vrachtwagens afleveren, waarna kleinere (elektrische) voertuigen de spullen afleveren bij horeca, instellingen en winkels in de stad. Als je dit als overheid én bedrijfsleven goed organiseert, zijn de voordelen legio: minder vrachtwagens in de stad, minder uitstoot in de stad, minder ruimtebeslag in de stad, veiliger verkeer. Kortom: duurzamere, efficiëntere en goedkopere stedelijke distributie. En je bent voorbereid op de zero emissie zones die eraan komen. Voorbeelden: Cityhub (Leiden), CityBarge, Hubbel (Den Haag)
Duurzaam varen op de rivier
Op rivieren vindt zowel goederentransport (binnenvaart) plaats als reizigersvervoer (OV over water). Beide willen we vergroenen. Het EU consortium CLean INland SHipping legde de basis voor het promoten van schone binnenvaart. Het netwerk Rhine Hydrogen Integration Network of Excellence (RH2INE) is een initiatief dat hierop voortbouwt, met als doel duurzame binnenvaart met waterstof. Dus een eerste stap om schone binnenvaart te realiseren is het varen op batterijen en/of waterstof.
De provincie is daarom ook betrokken bij de ontwikkelingen van de Zero Emmission Services (ZES). ZES levert verwisselbare energiecontainers voor nieuwe en bestaande binnenvaartschepen. Het voordeel van ZES voor de gebruikers is dat het een “pay-per-use” systeem is: klanten betalen dus voor het gebruik en hoeven niet eerst groots te investeren in het ontwikkelen, bouwen en opschalen van het systeem. ZES heeft recentelijk vanuit het Groeifonds subsidies ontvangen en werkt ook samen met investeerders uit de private-sector.
Naar negen schone schepen
Met de nieuwe exploitant Blue Amigo van de vaarverbinding Rotterdam – Drechtsteden heeft opdrachtgever Zuid-Holland afgesproken dat de hele vloot waterbussen uiteindelijk elektrisch kan gaan varen.
Plaats elektrische laadpunten
De provincies Zuid-Holland en Zeeland helpen gemeenten om meer laadpunten te plaatsen voor elektrisch vervoer. Hiervoor hebben ze samen met gemeenten en netbeheerders de Regionale Aanpak Laadinfrastructuur Zuidwest (RAL ZW) opgesteld. Daarnaast bestaat er de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL), een programma van de nationale overheid dat tot doel heeft op een slimme en toekomstgerichte manier de groei van elektrisch vervoer te stimuleren door de aanleg van laadinfrastructuur.
Geef transport over water een kans
Waarom zou je in stedelijke gebieden afval afvoeren met vuilniswagens en bouwmaterialen aanvoeren of winkels bevoorraden met vrachtwagens als dat ook duurzamer en veiliger kan? Het lijkt erop dat transport over water aan een revival bezig is. Het begon met de ‘bierboot’ in Utrecht, nu volgen andere steden met grachten. Een voorbeeld van waterlogistieke oplossingen is de eerder genoemde CityBarge.
Maak busvervoer schoon, bijvoorbeeld met waterstofbussen
Zo rijdt vervoerder Connexxion mede dankzij provincie Zuid-Holland al met twintig waterstofbussen in de provincie. In Heinenoord is een waterstoftankstation geopend met een toekomstige capaciteit voor vijftig bussen. Wel moeten we als samenleving zo snel mogelijk van grijze waterstof (uit fossiele brandstoffen) naar groene waterstof (uit zonne- en windenergie).
> Verder naar Uitdaging 7: Slim onderhoud infra; circulair en duurzaam