Grote opgaven: energie, klimaat, stikstof & woningen
Nederland -en daarmee Zuid-Holland- staat voor grote opgaven. Denk aan het gebruik van fossiele brandstoffen. Dat moet de komende jaren snel verminderen, zodat we minder vervuilen én minder van het broeikasgas CO2 uitstoten. Zo gaan we klimaatverandering tegen en houden we de aarde leefbaar voor toekomstige generaties. En gaan we overlast tegen door een overvloed of juist een tekort aan water te voorkomen, zodat we droge voeten houden, onze huizen niet verzakken én genoeg water overhouden om te drinken of akkers te besproeien.
Denk ook aan het oplossen van de stikstofcrisis, zodat natuurgebieden weer kunnen ademen, de biodiversiteit weer toeneemt en we weer infrastructuur kunnen aanpassen en woningen kunnen bouwen.
En denk ook aan meer praktische opgaven als het vlottrekken van de woningmarkt, zodat huiseigenaren weer kunnen doorstromen en ook jonge mensen/starters en mensen met een laag of modaal inkomen weer vaker een huis naar keuze kunnen huren of kopen.
Kortom: op veel fronten werk aan de winkel.
Gelukkig zijn gemeenten al aan de slag zoals te zien is in het filmpje van Den Haag.
Het oplossen van al deze grote opgaven kost tijd en geld. Twee zaken die we niet in overvloed hebben. Daarom moet we vindingrijk zijn. En mensen enthousiast maken en meekrijgen, zodat de verschuivingen uiteindelijk brede groepen in de samenleving aanspreken.
Deze overkoepelende studie schetst aansprekende oplossingen die al bestaan of waar we meteen mee kunnen beginnen. Aan de slag!
We beschrijven acht uitdagingen met daarbij interessante oplossingen & voorbeelden. Het zijn frisse ideeën vóór Zuid-Holland die het leven ook prettiger kunnen maken. Vaak is het al onderdeel van ons Omgevingsbeleid . In deze studie gaan we af en toe net een stapje verder: Ter inspiratie én om op voort te borduren.
Woningen: bij voorzieningen en hoogwaardig OV (15-minutenwijk).
Vervoer: prioriteit voor lopen en fietsen, ruim baan voor openbaar vervoer, deel meer voertuigen en creëer naadloze overstap tussen fiets, OV, deelvervoer & auto.
Technologie: groene mobiliteit, circulaire infrastructuur en smart mobility.
En dat moet veilig en voor iedereen zijn. Gedragsverandering speelt hierbij een cruciale rol.
Snelstudies zijn onderdeel van de Toekomstagenda Zuid-Holland en dienen ter inspiratie.
Voorgaande studies:
Nabijheid is cruciaal voor een goede bereikbaarheid. Wonen & werken bij voorzieningen en goed OV maakt dat veel goed te bereiken is. Mobiliteit begint daarom met verstandige ruimtelijke ordening. Liggen wonen en werk ver van elkaar, dan moeten ze langer reizen en kiezen ze vaker voor de auto dan de fiets. Woon je dichtbij veel voorzieningen en hoogwaardig openbaar vervoer, dan ben je minder tijd kwijt aan reizen en hoef je de auto niet te pakken.
Steeds meer overheden omarmen het STOP-principe. STOP staat voor Stappen (lopen), Trappen (fietsen), OV (openbaar vervoer) en Personenauto, in díe volgorde. Dus meer prioriteit voor lopen & fietsen (vooral in bebouwde omgeving). Denk aan aantrekkelijke loop- en fietsroutes en voldoende mogelijkheden en ruimte om fietsen veilig te stallen.
De kracht van het openbaar vervoer is het bundelen van individuele ritten tot collectieve stromen. Dat scheelt ruimte op de weg en in steden, levert veiliger verkeer op en is beter voor het milieu. Overheden kunnen het OV versnellen & stimuleren, zodat het meer reizigers trekt. En zorgen dat de internationale trein het gaat winnen van het vliegtuig voor reizen tot 750 km.
Publieke mobiliteit is de manier om van A naar B te komen als je niet met je eigen vervoer reist. Het gaat niet alleen om openbaar vervoer, maar ook om deelmobiliteit, flexvervoer, meerijdiensten, doelgroepenvervoer en hubs. Er liggen kansen in Zuid-Holland voor!
Een reis per fiets of auto gaat vaak van-deur-tot-deur. Dat is vaak snel, maar lang niet altijd: denk aan files of werkzaamheden onderweg en drukte en parkeerproblemen in de stad. Een ketenreis kan een alternatief zijn. Ketenvervoer of ketenmobiliteit is het aaneensmeden van losse vervoerschakels (losse ritten) tot één aaneengesloten keten (hele reis). Voorwaarde is wel dat elke overstap naadloos of in elk geval zo makkelijk en snel mogelijk verloopt.
Het overgrote deel van de vaar- en voertuigen in Zuid-Holland gebruikt nog fossiele brandstoffen. Dat veroorzaakt het broeikasgas CO2 en het schadelijke fijnstof en stikstof. De ambitie is om met grote stappen naar nul uitstoot te gaan. Schepen auto’s, bussen, vrachtwagens, bestelwagens: die gaan allemaal vooruit op elektriciteit
Goede infrastructuur moet goed onderhouden worden. Daar gaat veel tijd en geld inzitten. Dat moeten we slim doen. Zuid-Holland wil in 2050 circulair zijn, dus reststromen volledig opnieuw benutten. Oók op het gebied van infrastructuur. Duurzame infra en circulariteit zorgt ervoor dat we ons milieu schoner achterlaten voor volgende generaties en we minder afhankelijk worden van grondstoffen, ook uit andere landen.
Smart mobility is een term die vaak valt voor het oplossen van mobiliteitsproblemen. Het gaat over het samenbrengen én sturen van vraag en aanbod in de mobiliteit (diensten, verkeer, systemen). Smart mobility kan helpen om mobiliteit aantrekkelijker, duurzamer, efficiënter, schoner, toegankelijker én veiliger te maken, ook door alternatieven als lopen, fiets en OV bij automobilisten in beeld te brengen.
Om de kansen voor mobiliteit optimaal te benutten en effectief beleid te maken is het belangrijk rekening te houden met menselijk gedrag in alle stadia van beleidsvorming. We moeten ons bewust zijn dat mensen zich niet altijd rationeel gedragen en dat er geen verandering plaats kan vinden zonder mensen mee te krijgen.
Het aantal verkeersdoden en -gewonden stijgt zowel in zowel Nederland als Zuid-Holland. Dat heeft verschillende oorzaken: meer inwoners, meer ouderen, meer voertuigen, meer drukte, meer afleiding. De – landelijke en provinciale – ambitie blijft nul verkeersdoden in 2050 (‘Maak een punt van nul’).
Als samenleving komen we er steeds meer achter dat ons verkeer en vervoer niet voor iedereen geschikt of makkelijk te gebruiken is: Vervoersarmoede. Mensen met toegang tot een auto hebben veruit de hoogste bereikbaarheid van voorzieningen en banen, zelfs in de spitsuren. Van Vervoersarmoede naar inclusie vergt een brede, maatschappelijke aanpak.